ΨΗΦΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ» - Πως επωφελούνται ιδιώτες, αγρότες, επιχειρήσεις και δήμοι

Τι είναι οι «ενεργειακές κοινότητες» ή και «ενεργειακοί συνεταιρισμοί»;  

Ένας νέος θεσμός (ο επωνομαζόμενος και «ενεργειακή δημοκρατία»), 

που επιτρέπει, σε αστικούς συνεταιρισμούς (κερδοσκοπικού και μη χαρακτήρα), 

την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από ιδιώτες, αγρότες, επιχειρήσεις και φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, 

έτσι ώστε, εκτός από καταναλωτές, να γίνουν και παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας, την οποία, είτε θα πωλούν στο δίκτυο, 

είτε θα συμψηφίζουν με το ρεύμα που δαπανούν.

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ενεργειακών κοινοτήτων καθορίζεται σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Ενεργειακές Κοινότητες και άλλες διατάξεις», που βρίσκεται σε φάση επεξεργασίας «έτοιμο για συζήτηση στη Βουλή».  

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ

Ενεργειακός συμψηφισμός ή net metering:

Με την αυτοπαραγωγή ενέργειας από  ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (Α.Π.Ε.), παράγεις το δικό σου ρεύμα. Το καταναλώνεις στο σπίτι ή την επιχείρησή σου κατά τη διάρκεια της ημέρας και εάν υπάρχει περίσσευμα, το δίνεις στη ΔΕΗ για να το πάρεις πίσω το βράδυ ή κάποια άλλη μέρα με μειωμένη ηλιοφάνεια μέσα στο ίδιο έτος. Η ΔΕΗ συμψηφίζει το ρεύμα, που παράγουν οι Α.Π.Ε. με το ρεύμα που καταναλώνει ο ιδιοκτήτης τους σε ετήσια βάση.

Αποτέλεσμα, με μια κατάλληλη επιλογή συστήματος παραγωγής, η δραματική μείωση ή και μηδενισμός του λογαριασμού ρεύματος,  που πληρώνεται. Δεν έχουν καμία σημασία μελλοντικές αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος, γιατί ο συμψηφισμός είναι ενεργειακός και όχι λογιστικός.

Εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός (virtual net metering):

Η ενέργεια που παράγεται μπορεί να συμψηφίζεται με το ρεύμα που καταναλώνεται σε διαφορετικό μετρητή.

Επομένως, για παράδειγμα, το ρεύμα από το φωτοβολταϊκό σε μία αγροτική έκταση να συμψηφίζεται με την κατανάλωση του ίδιου γεωργού στο θερμοκήπιό του. Αντίθετα, στην περίπτωση του «απλού» ενεργειακού συμψηφισμού (net metering), η παραγωγή και η κατανάλωση πρέπει να γίνονται στο ίδιο «ρολόι».

ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

Οι Ενεργειακές Κοινότητες (Ε.Κοιν.) θα λειτουργούν ως αστικοί συνεταιρισμοί, κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, με αποκλειστικό σκοπό την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα, την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και την προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας.

ΠΟΙΟΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ

1.  Φυσικά πρόσωπα
2.  Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου
3.  Νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου
4. Ο.Τ.Α. α’ & β’ βαθμού της ίδιας περιφέρειας

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΝΤΟΠΙΟΤΗΤΑΣ

Τουλάχιστον το 51% των μελών πρέπει να σχετίζονται με τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η έδρα της Ενεργειακής Κοινότητας:

·         Τα φυσικά πρόσωπα – μέλη να έχουν πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται εντός της περιφέρειας της έδρας της Ε.Κοιν. ή να είναι δημότες Δήμου της περιφέρειας αυτής.

·         Τα νομικά πρόσωπα – μέλη να έχουν την έδρα τους εντός της περιφέρειας της έδρας της Ε.Κοιν.

ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ

Οι Ε.Κοιν. θα έχουν κατά κανόνα μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και ελάχιστο αριθμό μελών:

·         5, στην περίπτωση που τα μέλη είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου εκτός των Ο.Τ.Α ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή φυσικά πρόσωπα,

·         3 στην περίπτωση που τα μέλη είναι μόνο Ο.Τ.Α. ή 2 στην περίπτωση Ο.Τ.Α. νησιωτικών περιοχών,

·         και 3 στην περίπτωση που τα μέλη είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου ή φυσικά πρόσωπα, εκ των οποίων τα δύο (2) τουλάχιστον να είναι Ο.Τ.Α.

Όσον αφορά τη διάθεση των κερδών, αυτά δεν θα διανέμονται στα μέλη, αλλά θα παραμένουν στην Ε.Κοιν. υπό τη μορφή αποθεματικών και διατίθενται για τους σκοπούς της με απόφαση της γενικής συνέλευσης.

ΕΞΑΙΡΕΣΗ Ο ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ

Παράλληλα, θα μπορούν να δημιουργηθούν ενεργειακοί συνεταιρισμοί κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με την προϋπόθεση πως τα μέλη τους είναι τουλάχιστον 15 (ή 10 προκειμένου για συνεταιρισμό με έδρα σε νησιωτικό δήμο), καθώς και εάν το 50% συν ένα εξ αυτών είναι φυσικά πρόσωπα. Σε αυτή την περίπτωση, το υπόλοιπο των καθαρών κερδών μετά την αφαίρεση των αποθεματικών διανέμεται στα μέλη.

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΡΙΔΕΣ

Για όλες τις Ενεργειακές Κοινότητες  ισχύει ότι πέραν της υποχρεωτικής συνεταιριστικής μερίδας, κάθε μέλος μπορεί να κατέχει και μία ή περισσότερες προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες, με ανώτατο όριο συμμετοχής του στο συνεταιριστικό κεφάλαιο το 20%. Μόνη εξαίρεση αποτελούν οι Ο.Τ.Α. που μπορούν να συμμετέχουν στο συνεταιριστικό κεφάλαιο με ανώτατο όριο το 40%.

ΚΑΘΕ ΜΕΛΟΣ ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΨΗΦΟ

Ορίζεται η ισοτιμία των μελών της Ε.Κοιν. όσον αφορά στη συμμετοχή τους στη γενική συνέλευση, καθώς προβλέπεται ότι κάθε μέλος έχει δικαίωμα μόνο μίας ψήφου σε αυτήν.

Με τον τρόπο αυτό δεν αναγνωρίζονται επιπλέον δικαιώματα στα μέλη που αποκτούν επιπλέον μερίδες, ώστε να μην διασπάται η αρχή της ίσης συμμετοχής των μελών.

Έτσι, παρά την κατανομή των μερίδων, τα δικαιώματα των μελών επί της διοίκησης και συμμετοχής στην Ε.Κοιν. παραμένουν ίσα.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ & ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

Μεταξύ άλλων, παρέχονται:

·       Δυνατότητα Συμμετοχής  σε προγράμματα του Αναπτυξιακού Νόμου, ΕΣΠΑ

·       Ειδικά  κίνητρα  σταθμών  ΑΠΕ  (προτεραιότητα,  μειωμένες εγγυητικές, απαλλαγή από τέλη διατήρησης αδειών, κλπ)

·       Ελάχιστο κεφάλαιο για χορήγηση άδειας προμήθειας: 60.000€

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Παράδειγμα 1^ο

ΜΕΛΗ ΕΚΟΙΝ: ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΕΚΟΙΝ: ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ: Φ/Β NET METERING

ΠΕΡΙΟΧΗ: ΑΣΤΙΚΗ

Οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα φ/β σύστημα ή και μία ανεμογεννήτρια σε ένα ακίνητο που μπορεί να βρίσκεται ακόμη και σε κάποια άλλη περιοχή και  εφαρμόζουν  εικονικό  ενεργειακό  συμψηφισμό  της  παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας με τις καταναλώσεις των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας.

Με αυτόν τον τρόπο οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων/μέλη της ΕΚΟΙΝ θα λαμβάνουν μειωμένο λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας.

Ενδεικτική Ισχύς: 50 kW

Ενδεικτικός Προϋπολογισμός: 60.000 €

Κίνητρα: Εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός με καταναλώσεις μελών της ΕΚΟΙΝ

Παράδειγμα 2^ο

ΜΕΛΗ ΕΚΟΙΝ: ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΕΚΟΙΝ: ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ

ΠΕΡΙΟΧΗ: ΑΣΤΙΚΗ

Οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα προκειμένου να συμμετάσχουν σε πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης της πολυκατοικίας.

Ενδεικτικός Προϋπολογισμός: 100.000 €

Ενδεικτική επιδότηση: 50%

Κίνητρα: Συμμετοχή ΕΚΟΙΝ σε προγράμματα

Παράδειγμα 3^ο

ΜΕΛΗ ΕΚΟΙΝ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΕΚΟΙΝ: ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΟ – VIRTUAL NET METERING

ΠΕΡΙΟΧΗ: ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ

Πέντε  επιχειρήσεις  (ξενοδοχεία,  κλπ)  δημιουργούν  μία  Ενεργειακή  Κοινότητα προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα φ/β σύστημα ή και μία ανεμογεννήτρια σε ένα ακίνητο που μπορεί να βρίσκεται ακόμη και σε κάποια άλλη περιοχή και εφαρμόζουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από το φ/β σύστημα ή την ανεμογεννήτρια με τις καταναλώσεις των επιχειρήσεων, για να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστους.

Ενδεικτική Ισχύς: 500 kW

Ενδεικτικός Προϋπολογισμός: 500.000 €

Κίνητρα: Εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός με καταναλώσεις μελών της ΕΚΟΙΝ.

Παράδειγμα 4^ο

ΜΕΛΗ ΕΚΟΙΝ: ΟΤΑ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΕΚΟΙΝ: ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΥΑΛΩΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

ΠΕΡΙΟΧΗ: ΑΣΤΙΚΟΣ – ΜΗ ΑΣΤΙΚΟΣ ΔΗΜΟΣ

Τρεις  ΟΤΑ,  δημιουργούν  μία  Ενεργειακή  Κοινότητα,  προκειμένου  να εγκαταστήσουν ένα φ/β σύστημα ή και μία ανεμογεννήτρια και να εφαρμόσουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από το φ/β σύστημα  ή  την ανεμογεννήτρια με  τις  καταναλώσεις  τους  και  καταναλώσεις ευάλωτων καταναλωτών ή πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Κίνητρα: Ευνοϊκές προβλέψεις του νόμου για συμμετοχή ΟΤΑ, για δράσεις σε ευάλωτους καταναλωτές και εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό.

Παράδειγμα 5^ο

ΜΕΛΗ ΕΚΟΙΝ: ΚΑΤΟΙΚΟΙ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ-ΔΗΜΟΣ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΕΚΟΙΝ: ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ / ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ

ΠΕΡΙΟΧΗ: ΒΟΡΕΙΑ – ΝΟΤΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Οι κάτοικοι ή και επιχειρήσεις μιας περιοχής μαζί με το Δήμο ή την τοπική ΔΕΥΑ, δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα, προκειμένου να εγκαταστήσουν μία μονάδα παραγωγής θερμικής ενέργειας με σύστημα τηλεθέρμανσης για την κάλυψη των αναγκών τους σε θέρμανση.

Για την υλοποίηση του έργου θα μπορούν να αναζητήσουν χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ή τον Αναπτυξιακό νόμο.

Ενδεικτικός Προϋπολογισμός: 5 εκ. €.

Κίνητρα: Γενικά κίνητρα ΕΚΟΙΝ (νομική μορφή, συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδότησης)

Παράδειγμα 6^ο

ΜΕΛΗ ΕΚΟΙΝ: ΑΓΡΟΤΕΣ-ΔΑΣΟΚΟΜΟΙ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΕΚΟΙΝ: ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ ΒΙΟΜΑΖΑΣ – ΜΟΝΑΔΑ ΑΠΕ

ΠΕΡΙΟΧΗ: ΕΠΑΡΧΙΑ (ΟΡΕΙΝΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ, ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ)

Αγρότες, δασοκόμοι ή και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον αγροτικό και δασικό τομέα, δημιουργούν Ενεργειακή Κοινότητα με σκοπό τη δημιουργία και διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας βιομάζας ή/και την εγκατάσταση και λειτουργία μιας  μονάδας  βιομάζας  παραγωγής  ηλεκτρικής  και  θερμικής  ενέργειας.  Η εφοδιαστική αλυσίδα μπορεί να τροφοδοτεί τη μονάδα βιομάζας, να προμηθεύει με προϊόντα της όπως ξύλα, pellet στους κατοίκους κλπ.

Κίνητρα: Γενικά κίνητρα ΕΚΟΙΝ (νομική μορφή, συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδότησης).

Ειδικά  κίνητρα  σταθμών  ΑΠΕ  (προτεραιότητα,  μειωμένες εγγυητικές, απαλλαγή από τέλη διατήρησης αδειών, κλπ)

Παράδειγμα 7^ο

ΜΕΛΗ ΕΚΟΙΝ: ΚΑΤΟΙΚΟΙ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ-ΔΗΜΟΣ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΕΚΟΙΝ: ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ ή και ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΜΟΝΑΔΑ ΑΦΑΛΑΤΩΣΗΣ ΜΕ Α.Π.Ε.

ΠΕΡΙΟΧΗ: ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕ ΛΕΙΨΥΔΡΙΑ

Κάτοικοι και επιχειρήσεις, μπορούν να δημιουργήσουν μία Ενεργειακή Κοινότητα με συμμετοχή και του Δήμου, προκειμένου να υλοποιήσουν μία μονάδα αφαλάτωσης με ΑΠΕ (πχ με ανεμογεννήτρια, φ/β), για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα έλλειψης νερού.

Ενδεικτικός Προϋπολογισμός: 2 εκ. €.

Κίνητρα: Γενικά κίνητρα ΕΚΟΙΝ (νομική μορφή, συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδότησης).

Ειδικά  κίνητρα  σταθμών  ΑΠΕ  (προτεραιότητα,  μειωμένες εγγυητικές, απαλλαγή από τέλη διατήρησης αδειών, κλπ).